විද්‍යාව දිනෙන් දින දියුණු වන්නේ අඛණ්ඩ නිරීක්ෂණ මත කෙරෙන පර්යේෂණයන් සහ එමගින් එළඹෙන නිගමන මතය. භෞතික දේ ගැන කෙරෙන සෑම පර්යේෂණයක්ම මිනිසාගේ පැවැත්ම වෙනුවනි. ඒ නිසා මිනිස් මනස ගැන පර්යේෂණද නිරන්තරයෙන් සිදුවේ. නවතම හෙළිවීම් අනුව පරිසරය සහ මානසික පීඩනය අතර සම්බන්ධතාවයක් සොයාගෙන ඇත.
ඇමිග්ඩලා Amygdala
ඇමිග්ඩලා යනු මොළයේ ඇති ආමන්ඩ් හැඩැති ව්‍යූහයයි. ඉන් ඉගෙනුම, මතකය සහ හැඟීම් පාලනය වේ. පරිසරය පිළිබඳ සෘණාත්මක හැඟීම් එහි අක්‍රියතා ඇතිකිරීමට හේතුවන බව නවතම සොයාගැනීමයි. දෛනික සිදුවීම් අධික ලෙස සෘණාත්මක ලෙස වටහාගැනීමේ ප්‍රවණතාව මානසික අවපීඩනයයි.
නව සොයා ගැනීමක්
මානසික අවපීඩන තත්ත්වයකදී අමිග්ඩලාහි ඇතැම් නිශ්චිත ස්නායුක පරිපථ (certain specific neural circuits) වෙනස් කරන අතර ධනාත්මක උත්තේජක පිළිබඳ සංජානනයට සම්බන්ධ නියුරෝන ක්‍රියාකාරීත්වය අඩුවන බව සොයාගෙන ඇත. මෙය සෘණාත්මක උත්තේජවල අධි ක්‍රියාකාරීත්වයට මග පාදයි.
නව ඖෂධ
2024 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ප්‍රකාශයට පත් කෙරුණු journal Translational Psychiatry මගින් මෙම මානසික පීඩනයට පාදක වන සෘණාත්මක හැඟීම් ඇතිවීමේ යාන්ත්‍රණය පිළිබඳ සොයාගැනීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සම්ප්‍රදායික ප්‍රතිකර්ම (conventional therapy) වලට ප්‍රතිවිරෝධී පුද්ගලයින් සඳහා නව ඖෂධයක් නිපදවීමේ හැකියාව ප්‍රකාශයට පත් වී ඇත.
මින් පෙර නිරීක්ෂණය කර නැත
පාරිසරික උත්තේජක පිළිබඳ ධනාත්මක හෝ සෘණාත්මක සංජානන ඇතිවීම කෙරෙහි ඇමිග්ඩලාහි ඇති විශේෂිත ස්නායුක පරිපථවල භූමිකාව මින් පෙර නිරීක්ෂණය වී නැතත් නව පර්යේෂණ තුළින් එය පැහැදිලි වී ඇත.
හොඳ බලාපොරොත්තුවක්
පැරිස් විශ්ව විද්‍යාලයේ මනෝචිකිත්සාව පිළිබඳ මහාචර්ය විද්‍යාඥ චැන්ටල් හෙන්රි නිගමනය කරන්නේ පාරිසරික උත්තේජන මත අක්‍රියවන ස්නායු ජාල නැවත සක්‍රිය කිරීම මගින් මානසික අවපීඩනය සඳහා සාර්ථක ප්‍රතිකර්මයක් ඇති කළ හැකි බවයි.
https://medicalxpress.com ඇසුරෙන්
සුනිල් අල්ගම ✍️
